วิชาชีพอิสระ (Professional) 

        สาขาวิชาชีพที่จะเป็นวิชาชีพอิสระ (Professional) พึงต้องมีองค์ประกอบแห่งการเป็นวิชาชีพอิสระ ดังนี้ 

        1. วิชาชีพ (Profession) เป็นอาชีพให้บริการแก่สาธารณชนที่ต้องอาศัยความรู้ ความชํานาญเป็นการเฉพาะ ไม่ซ้ําซ้อนกับวิชาชีพอื่น และมีมาตรฐานในการประกอบวิชาชีพ โดยผู้ประกอบวิชาชีพต้องฝึกอบรมทั้งภาคทฤษฎีและภาคปฏิบัติอย่างเพียงพอก่อนที่จะประกอบวิชาชีพ 

        2. ผู้ประกอบวิชาชีพย่อมต้องมีความรับผิดชอบอย่างสูงตามมา เพราะมีผลกระทบ่ต่อผู้รับริการและสาธารณชน จึงต้องมีการควบคุมการประกอบวิชาชีพเป็นพิเศษ เพื่อให้เกิดความมั่นใจต่อผู้รับบริการและสาธารณชน โดยผู้ประกอบวิชาชีพต้องประกอบวิชาชีพด้วยวิธีการแห่งปัญญา (Intellectual Method) ได้รับการศึกษาอบรมมาอย่างเพียงพอ (Long Period of Training) มีอิสระในการใช้วิชาชีพตามมาตรฐานวิชาชีพ (Professional Autonomy) และมีจรรยาบรรณของวิชาชีพ (Professional Ethics) 

        3. ต้องมีสถาบันวิชาชีพ (Professional Institution) หรือองค์กรวิชาชีพ (Professional Organization) เป็นแหล่งกลางในการสร้างสรรค์จรรโลงวิชาชีพ 
(อ้างอิง: https://education.dusit.ac.th/QA/articles/doc02.pdf) 

        4. มีกฎหมายรองรับการเป็นสาขาวิชาชีพที่จำเป็นในการดำเนินธุรกิจไว้เป็นการเฉพาะ สำหรับวิชาชีพนั้นๆ ซึ่งบุคคลอื่นที่ไม่คุณวุฒิในสาขาวิชาชีพนั้น จะเข้าไปประกอบวิชาชีพดังกล่าวไม่ได้ 

        อนึ่ง การมีเงินได้พึงประเมินตามมาตรา 40 (6) แห่งประมวลรัษฎากร นั้น ท่านถือตามเนื้อหาของวิชาชีพ ว่าได้มีการใช้วิชาชีพอิสระหรือไม่เพียงใด หาได้ยึดถือตามวิธีการจ่ายเงินได้ อันเป็นเพียงรูปแบบที่ตกลงกันเพื่อความสะดวกในการจ่ายเงินได้พึงประเมินเท่านั้น ไม่พึงต้องยึดถือวิธีการจ่ายเงินได้ อันเป็นการผิดหลักการของการประกอบวิชาชีพอิสระ  

        การประกอบอาชีพที่ปรึกษาภาษีอากร ก็เหมือนกับที่ปรึกษากฎหมายทั่วไป ซึ่งหาได้มีองค์กรวิชาชีพมาควบคุม กำกับดูแลแต่อย่างใด แต่เป็นสาขาวิชาชีพกฎหมายอย่างหนึ่ง จึงจัดเข้าเป็นวิชาชีพอิสระ ตามแนวคำตอบข้อหารือของกรมสรรพากรต่อไปนี้ 

เลขที่หนังสือ : กค 0706/3021

วันที่ : 26 มีนาคม 2546

เรื่อง : ภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา กรณีการจ่ายค่าที่ปรึกษากฎหมาย

เลขตู้ : 66/32347

เลขที่หนังสือ  : กค 0706/9688

วันที่    : 18 พฤศจิกายน 2548

เรื่อง    : ภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา กรณีเงินค่าทนายความและค่าที่ปรึกษากฎหมาย

ข้อกฎหมาย    : มาตรา 40 (6) แห่งประมวลรัษฎากร

ข้อหารือ        :

      1. นาย ศ. มีเงินได้จากบริษัท เอ. เป็นเงินได้ตามมาตรา 40 (1) แห่งประมวลรัษฎากร เงินเดือนจำนวน 104,810.80 บาท ภาษีเงินได้หัก ณ ที่จ่าย 3,823.80 บาท และมาตรา 40 (6) แห่งประมวลรัษฎากร ค่าทนายความ จำนวน 246,706.18 บาท ภาษีเงินได้หัก ณ ที่จ่าย 7,401.19 บาท นอกจากนี้ยังมีเงินได้รับจากบริษัท ฮ. เป็นเงินได้ตามมาตรา 40(4) แห่งประมวลรัษฎากร ดอกเบี้ย จำนวน 5,789.47 บาท ภาษีเงินได้หัก ณ ที่จ่าย 289.47 บาท และมาตรา 40(5) แห่งประมวลรัษฎากร ค่าเช่า จำนวน 35,263.14 บาท ภาษีเงินได้หัก ณ ที่จ่าย 1,763.14 บาท ซึ่งได้ขอคืนภาษีที่ชำระไว้เกิน จำนวน 6,549.87 บาท

      2. ในการพิจารณาคืนภาษีพบว่า เงินได้จากค่าทนายความและเงินเดือนจ่ายจากแหล่งเดียวกันถือเป็นเงินได้พึงประเมินตามมาตรา 40(2) แห่งประมวลรัษฎากร เมื่อคำนวณภาษีใหม่ปรากฏว่ามีภาษีที่ชำระไว้เกินจำนวน 719.41 บาท และสั่งให้คืนภาษีที่ชำระไว้เกินแล้วตามหนังสือแจ้งคืน ลงวันที่ 16 พฤษภาคม 2547

      3. ต่อมานาย ศ. ได้ยื่นคำร้องขอคืนเงินภาษีอากร ค.10 ลงวันที่ 20 พฤษภาคม 2547 กรณีได้รับภาษีคืนน้อยกว่าที่ขอ พร้อมทั้งนำเอกสารสำเนา ภ.ง.ด.1 ก มายื่นเพิ่มเติม และหนังสือจากบริษัท เอ. ลงวันที่ 14 กรกฎาคม 2547 และลงวันที่ 29 ธันวาคม 2547 แจ้งว่า ทนายความไม่มีเงินเดือนประจำ รายได้ของทนายความจะแบ่งเป็นเงินได้ 2 ประเภท คือ รายได้จากการว่าความตามมาตรา 40(6) แห่งประมวลรัษฎากร และรายได้จากการให้คำปรึกษากฎหมายหรือค่าบริการทางกฎหมาย ซึ่งเป็นเงินได้ตามมาตรา 40(2) แห่งประมวลรัษฎากร โดยเงินได้ทั้งสองประเภทนี้ทนายความได้รับเป็นประจำทุก ๆ เดือน ขึ้นอยู่กับงานที่รับทำและการจ่ายเงินของลูกค้า (ลูกความ) ซึ่งหากทนายความเจ้าของเรื่องดำเนินการให้บริการที่ปรึกษากฎหมายแล้วเสร็จ จะเรียกเก็บเงินไปยังลูกความ เมื่อลูกความจ่ายชำระค่าบริการจึงทำการจ่ายให้กับทนายความไป ซึ่งเป็นเงินได้ที่ไม่แน่นอนและทนายความจะมีความเป็นอิสระที่จะรับงานว่าความหรืองานปรึกษากฎหมายจากภายนอกได้ แต่จะต้องนำรายได้มาจัดสรรให้กับบริษัทฯ ในอัตราร้อยละ 10 เมื่อได้รับชำระเงินจากลูกความ และทนายความจะได้รับในอัตราร้อยละ 90 นอกจากนี้แล้วทนายความยังไม่มีสวัสดิการอื่นใดที่จะได้รับ นอกจากจะได้รับเงินได้ตามงานที่ได้รับมอบหมายจากบริษัทฯ หรืองานที่ได้รับทำงานให้กับลูกความ

แนววินิจฉัย     : 

     กรณีที่นาย ศ. เป็นทนายความของบริษัทฯ มีรายได้จากการว่าความและการให้บริการให้คำปรึกษาทางด้านกฎหมาย โดยไม่มีเงินเดือนประจำที่จ่ายจากบริษัทฯ และทนายความมีความเป็นอิสระในการว่าความหรือให้คำปรึกษากับบุคคลภายนอกได้ ดังนั้น เงินค่าจ้างที่นาย ศ. ได้รับทั้งจำนวนจากลูกความ เข้าลักษณะเป็นเงินได้พึงประเมินจากการประกอบวิชาชีพอิสระทางด้านกฎหมาย ตามมาตรา 40 (6) แห่งประมวลรัษฎากร

เลขตู้   : 68/33688